Welke toekomst is er voor houtkachels? En welke alternatieven zijn er? Expert aan het woord

Kachels hebben stilaan plaatsgemaakt voor andere verwarmingssystemen in de bouw- en renovatiewereld. Hoe verantwoord zijn kachels eigenlijk nog? En welke alternatieven zijn er voor wie een kachel heeft, maar niet meer op hout wil verwarmen? We vroegen het aan Guy Gommeren, business group leader building technology bij Agoria.

Kachels hebben een revolutie doorgemaakt

Kachels zorgen voor een warme, gezellige sfeer in huis, maar ze stoten wel fijnstof uit. De hoeveelheid fijnstof die een kachel uitstoot, hangt af van drie factoren, zegt Guy Gommeren van Agoria. “Eerst en vooral is er het toestel zelf. De kachels van vandaag zijn niet meer te vergelijken met die van pakweg tien jaar geleden. Een toestel dient te voldoen aan de steeds strenger wordende eisen opgelegd door de regelgeving.” En daarop wordt gecontroleerd. “De overheid heeft de laatste jaren heel wat marktcontroles uitgevoerd op individuele verwarmingstoestellen, zowel bij verkooppunten als bij de Belgische fabrikanten. Dat heeft voor een positieve evolutie gezorgd binnen de sector”, weet Gommeren. “Moderne kachels zijn energie-efficiënter en stoten minder broeikasgassen uit. Nieuwe toestellen zijn bijvoorbeeld uitgerust met een automatisch geregelde luchttoevoer en kunnen ook enkel gebruikt worden indien het hout over een zeer laag vochtigheidsgehalte beschikt.”

“Die initiatieven met betrekking tot de huishoudelijke houtverwarming komen voort uit een Green Deal uit 2018 met oud-minister Joke Schauvliege die van kracht was tot oktober 2022”, voegt Gommeren er nog aan toe. “Dat akkoord was veelbelovend, maar het heeft niet zijn gewenste effect gehad omdat mensen door de snel stijgende energieprijzen weer meer naar hout grepen en de politiek daarna haar adem heeft ingehouden.”

Een goede installatie en een verantwoordelijke kachelgebruiker “Ten tweede speelt ook de installatie een belangrijke rol in hoeveel fijnstof een kachel uitstoot”, weet Gommeren. “Als sector hebben we daarom een opleiding op poten gezet om houtkachelinstallateurs te certificeren.” De derde factor is de gebruiker zelf. “Je hebt als consument ook een verantwoordelijkheid. Je moet natuurlijk geen pmd-zak in de kachel kappen en het is de bedoeling om het hout op een zo efficiënt mogelijke manier te verbranden. We raden bijvoorbeeld de Zwitserse methode aan, waarbij het vuur niet onderaan, maar eerder bovenop de houtstapel wordt aangestoken.”

Andere opties naast de kachel

Een goed geïnstalleerde, moderne kachel waarin op een correcte manier hout wordt verbrand, stoot dus minder uit dan de kachels van voorheen. Ben je echter van plan om te renoveren, dan zijn er veel meer opties dan houtkachels alleen.

“Wie van plan is om te renoveren, moet goed nadenken over welke verwarmingsvorm het meest geschikt is voor de woning in kwestie”, vertelt Gommeren. “Het woningpark van België is bijzonder divers en elk huis vraagt bij een renovatie om een specifieke aanpak en combinatie van technologieën om de woning zo energiezuinig mogelijk te maken.”

“Merk je in de winter dat de kachel kapot is, dan moet je snel een nieuwe hebben en kies je opnieuw voor een houtkachel die je meteen kan plaatsen, weliswaar een moderne versie”, legt Gommeren uit. “Het loont echter om de vervanging van het verwarmingssysteem aan te passen met de volledige levenscyclus van je woning in gedachten. Denk aan je toekomstige gezinssituatie, of je naast verwarming ook koeling zoekt voor in de zomer en hoelang je nog in de woning zal blijven. Het draait erom de situatie te optimaliseren op lange termijn. Beter informeren is beter renoveren. Stel de renovatie daarom niet uit tot je niet anders kan dan het bestaande systeem vlug vervangen.”

Welke verwarmingstechnologie het meest geschikt is voor jouw woning, hangt af van heel wat factoren. Laat je vooral informeren over welke technologieën er allemaal op de markt zijn. “Je hoeft niet meteen alles radicaal om te gooien. Je kan bijvoorbeeld kiezen voor een overgangsfase waarin je verschillende verwarmingstechnologieën combineert. Een warmtepomp samen met een kachel of een condensatieketel bijvoorbeeld. Later kan je dan overschakelen op honderd procent hernieuwbare energie.”

Om je daarbij te helpen ontwikkelde Agoria het platform Build Your Climate, waarop je een overzicht van de verschillende bouwtechnologieën en getuigenissen van verbouwers vindt.

Premies voor verwarmingssystemen

Wil je een kachel installeren of vervangen door een nieuwe versie, dan kan je daar geen premie voor aanvragen. Investeer je in een warmtepomp, dan is er wel de Mijn VerbouwPremie. Je krijgt dan tot de helft van het gefactureerde bedrag terugbetaald.

Bron: Livios